معرفی:
حمل و نقل دریایی بین ایران و اروپا از نظر تاریخی برای تجارت و بازرگانی بسیار مهم بوده است. این مسیر با پتانسیل اتصال منطقه غنی از منابع ایران به بازارهای مصرف گسترده اروپا، نویدبخش است. با این حال، چالش های مختلف مانع از جریان روان کالاها و کالاها بین این مناطق می شود. در این مقاله به بررسی مشکلات پیش روی حمل و نقل دریایی از ایران به اروپا و راه حل های بالقوه برای ارتقای این مسیر تجاری مهم می پردازیم.
تحریم ها و بی ثباتی سیاسی:
ایران با مجموعهای از تحریمهای بینالمللی، بهویژه در مورد برنامه هستهای و سیاستهای منطقهایاش مواجه شده است. این تحریم ها اغلب صنعت کشتیرانی ایران را هدف قرار می دهد و دسترسی کشتی های ایرانی به بنادر اروپایی و بالعکس را دشوار می کند. تنشهای سیاسی و بیثباتی در منطقه این چالشها را تشدید میکند و منجر به عدم اطمینان در مسیرهای تجاری و سرمایهگذاری میشود.
محدودیت های زیرساخت:
زیرساخت های دریایی ایران با وجود موقعیت استراتژیک خود در امتداد خلیج فارس و خلیج عمان با محدودیت هایی مواجه است. بنادر از ازدحام، امکانات ناکافی جابجایی و فناوری قدیمی رنج می برند که منجر به تأخیر و ناکارآمدی در حمل و نقل کالا می شود. بهبود زیرساخت های بندری برای افزایش رقابت پذیری حمل و نقل دریایی از ایران به اروپا بسیار مهم است.

نگرانی های امنیتی:
تنگه هرمز ، یک نقطه گلوگاه حیاتی برای تجارت دریایی، به دلیل تنشهای ژئوپلیتیکی و فعالیتهای دزدی دریایی خطرات امنیتی را به همراه دارد. حوادثی مانند توقیف کشتی و حملات، شرکتهای کشتیرانی را از استفاده از این مسیر منصرف میکند که منجر به افزایش هزینههای بیمه و طولانیتر شدن زمان حمل و نقل میشود. تلاش های مشترک برای تضمین امنیت کشتی هایی که از این گذرگاه دریایی حیاتی عبور می کنند ضروری است.
موانع تجاری و تعرفه ها:
موانع تجاری، از جمله تعرفه ها و اقدامات غیرتعرفه ای، مانع از جریان روان کالا بین ایران و اروپا می شود. تفاوت در مقررات، رویههای گمرکی و استانداردها، پیچیدگیهایی را برای صادرکنندگان و واردکنندگان ایجاد میکند و هزینههای مبادلاتی را افزایش میدهد و رقابتپذیری حملونقل دریایی را کاهش میدهد. مذاکره در مورد توافقنامه های تجاری و هماهنگ کردن مقررات می تواند تسهیل تجارت و ارتقای یکپارچگی اقتصادی بین دو منطقه را تسهیل کند.
نگرانی های زیست محیطی:
حمل و نقل دریایی از طریق انتشار گازهای گلخانه ای، تخلیه آب بالاست و نشت نفت به آلودگی محیط زیست کمک می کند. با تشدید تمرکز جهانی بر پایداری، فشار فزاینده ای بر صنعت کشتیرانی برای اتخاذ فناوری ها و شیوه های پاک تر وجود دارد. مطابقت با مقررات بین المللی زیست محیطی، مانند سقف انتشار گوگرد سازمان بین المللی دریانوردی (IMO)، نیاز به سرمایه گذاری در کشتی های دوستدار محیط زیست و سوخت های جایگزین دارد.
نتیجه:
حمل و نقل دریایی از ایران به اروپا فرصت های اقتصادی قابل توجهی را ارائه می دهد، اما با چالش های متعددی از تحریم ها و بی ثباتی سیاسی گرفته تا محدودیت های زیرساختی و نگرانی های زیست محیطی مواجه است. پرداختن به این چالش ها مستلزم تلاش های هماهنگ دولت ها، شرکت های کشتیرانی و سازمان های بین المللی برای تقویت اتصال دریایی، بهبود زیرساخت ها، تضمین امنیت، کاهش موانع تجاری و ارتقای پایداری محیط زیست است. با غلبه بر این موانع، حمل و نقل دریایی می تواند نقشی محوری در رشد و شکوفایی اقتصادی در ایران و اروپا داشته باشد.